Với danh xưng “Quốc tửu của Việt Nam”, rượu bầu đá Bình Định được đánh giá cao bởi hương vị thơm ngon rất đặc trưng có một không hai. Vậy ngoài yếu tố hương vị riêng biệt, bạn có biết còn những lý do nào làm nên tên tuổi của loại rượu đặc sản này hay không. Hãy cùng chúng mình tìm câu trả lời qua bài viết dưới đây nhé!
Nguồn gốc của rượu bầu đá Bình Định
Rượu bầu đá Bình Định có nguồn gốc rất đặc biệt. Cái tên “bầu đá” bắt nguồn từ một cái ao (người dân tại đây gọi là cái bàu), nơi chuyên dùng để lấy nước nấu rượu tại làng Cù Lâm, nay là xóm Tân Long, thôn Cù Lâm, xã Nhơn Lộc, huyện An Nhơn, tỉnh Bình Định.
Trước đây, người trong làng đều lấy nước từ bàu này để sinh hoạt và nấu ăn. Tình cờ có một người nấu rượu tên là Hương Lễ, gốc Tây Sơn, đến đây sinh sống và dùng nước tại đây để nấu rượu. Bằng công thức nấu mà ông học được từ thời vua Quang Trung, ông không ngờ đã tạo ra được một hương vị đặc trưng hiếm có, thơm ngon lạ lùng. Từ đó, ông truyền nghề lại cho người dân trong làng để kiếm kế sinh nhai. Từ đó đến nay, vẫn còn 33 hộ nấu rượu bầu đá, trong đó nổi tiếng nhất phải kể đến lò rượu Năm Phượng, Ba Trương và Lâm Xuân Mười.
Bí quyết nấu rượu bầu đá Bình Định
Bí quyết nấu rượu bầu đá Bình Định để cho ra một mẻ rượu hoàn hảo đòi hỏi rất nhiều yếu tố, từ nguyên liệu, nguồn nước cho đến cách nấu, đặc biệt, người thợ nấu rượu phải có tính tỉ mỉ, kiên trì mới được.
Trước tiên ra chọn gạo, nếp hoặc đậu xanh để nấu. Tùy vào mỗi nguyên liệu mà sẽ cho ra một hương vị rượu khác nhau hoàn toàn. Gạo sau khi nấu chín sẽ được trải đều trên một cái nia rồi để cho nguội. Tiếp đến là giã nhuyễn bánh men rượu (loại men thủ công của Đập Đá, Bả Cản, Bình Hòa) rồi trộn với cơm đã nguội. Hỗn hợp sau khi trộn đều thì cho vào vò gốm, phủ lá chuối lên vò rồi đậy kín. Sau khi ủ 3 ngày 3 đêm thì mở nắp, cho nước lấy từ giếng ngầm vào, rồi tiếp tục đậy ủ thêm 2 ngày 2 đêm. Sau thời gian ủ dài, hỗn hợp đã lên men sẽ được nấu liên tục trên bếp 6 tiếng đồng hồ, để lửa nhỏ tránh để cơm rượu không bị khê. Vậy là một mẻ rượu bầu đá đã ra đời.
Rượu ngon nhất là vào tháng 2 tới tháng 4 ÂL, vì thời điểm này thời tiết mát mẻ, chất lượng nước của giếng ngon ngọt hơn.
Công dụng và cách uống rượu bầu đá Bình Định
Rượu bầu đá Bình Định có độ rượu rất cao, khoảng 50 – 54 độ, nhưng lại không gây nhức đầu như những loại rượu khác, cho nên dù có say bạn thì cũng chỉ cần ngủ một giấc là tỉnh rượu hoàn toàn.
Rượu bầu đá có công dụng rất tốt cho chứng đau lưng hay nhức mỏi. Môi ngày uống từ 1 – 2 ly nhỏ còn giúp cơ thể tiêu hóa tốt hơn. Một số người còn dùng rượu bầu đá để ngâm các thực vật có giá trị dinh dưỡng cao như nhân sâm, nấm ngọc cẩu, nấm linh chi, chuối hột.. hay một số loài động vật khác như rắn, bìm bịp, nhung hươu, tắc kè, hải mã…
Rượu bầu đá ngon hơn khi uống lạnh. Ngày trước, rượu bầu đá chỉ chuyên dành cho vua nên cách uống cũng khá cầu kì, tới nay thì nó đã trở thành một nét văn hóa mà bạn có thể trải nghiệm khi đến Bình Định. Rượu để trong lu sành phải được rót vào một cái ve vòi, người rót rượu nghiêng ve rồi rót ra ly nhỏ từ khoảng cách khá xa, rượu phải rót vừa đủ không tràn và tạo thành một lớp bọt khí trên mặt ly, cuối cùng là nâng ly và thưởng thức. Rượu sau khi đã rót ra ly thì nên uống ngay vì rượu bầu đá rất dễ bốc hơi, khi đó ly rượu sẽ bị đục và vị đã mất ngon.
Trên đây là những lý do làm nên tên tuổi của rượu bầu đá Bình Định. Nếu bạn là dân sành rượu, biết thưởng thức rượu ngon thì đừng bỏ qua loại rượu bầu đá đặc sản này nếu có dịp đến đây tham quan du lịch nhé. Bạn cũng nên lưu ý lựa chọn cơ sở mua rượu uy tín để tránh tình trạng mua nhầm rượu giả nhé.
